Przemówienie Senatora Knosali


Przemówienie Senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad z 5 lipca, niewygłoszone, przekazane do protokołu.

Spośród wielu zmian zaproponowanych w przedstawionej nowelizacji chciałbym na początek skupić się na kilku, moim zdaniem najważniejszych, które bezpośrednio odnoszą się do procedur postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia związanego z chorobą zakaźną.

Ryzyko szybkiego rozprzestrzenienia się chorób zakaźnych istotnie wzrosło w ciągu ostatnich dziesięcioleci za sprawą wzrostu popularności podróżowania, w tym szczególnie na długich dystansach. Mowa tutaj zwłaszcza o samolotach, które w krótkim czasie mogą przenieść potencjalnego nosiciela choroby w dowolne miejsce na Ziemi.

Dlatego też trudno przecenić znaczenie art. 27 ust. 8 ustawy, który wskazuje na obowiązek powiadamiania właściwych służb sanitarno-epidemiologicznych w przypadku „powzięcia podejrzenia zachorowania na chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną lub zgonu z powodu takiej choroby członka załogi lub pasażera odbywającego podróż międzynarodową”. Obowiązek ten nałożony jest – zarówno w obowiązującym, jak i projektowanym stanie prawnym – na dowódców statków powietrznych, kapitanów statków morskich, kierujących środkami transportu zbiorowego, pilotów wycieczek oraz przewodników turystycznych. 

Projektowana w tym zakresie zmiana ma na celu uściślenie trybu przekazywania tych informacji poprzez wskazanie, że do tego celu wykorzystane winny być w przypadku samolotów i statków odpowiednio służby ruchu lotniczego lub Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa, agent statku lub kapitanat portu. Projektodawca podkreślił nadto, że zgłoszenie takie może odbyć się z wykorzystaniem „dostępnych środków łączności”, a więc de facto w każdej formie, która to umożliwia. Zmieniono też organy właściwe do przyjęcia takiego zgłoszenia – na mocy nowelizacji będzie to państwowy powiatowy lub graniczny inspektor sanitarny.

Ostatnia przywołana zmiana wpłynęła na potrzebę uzupełnienia art. 32 o informację, że jedną z przesłanek podjęcia przez inspektorów powiatowych czynności mających na celu „zapobieganie oraz zwalczanie szerzenia się zakażeń i zachorowań na tę chorobę zakaźną” mogą być właśnie dane zebrane w trybie projektowanego art. 27 ust. 8.


Z punktu widzenia skuteczności działań prowadzonych w toku dochodzenia epidemiologicznego, pozytywnie należy ocenić przyznanie państwowym inspektorom sanitarnym prawa do żądania określonych informacji obejmujących szczegółowe dane osobowe osób zakażonych lub podejrzanych o zakażenie, chorych lub podejrzanych o chorobę zakaźną, a nadto osób zmarłych z powodu choroby zakaźnej lub tych, wobec których istnieje takie podejrzenie.


Prawo to obejmuje także tych ludzi, którzy mogli mieć styczność ze wspomnianymi osobami, oraz posiadaczy zwierząt, które mogły stanowić źródło narażenia na zakażenie lub chorobę zakaźną. Kwestia ta została szczegółowo uregulowana w dodawanym w projekcie ustawy art. 32a. Co istotne, wskazane organy mogą kierować swoje żądanie do „każdego, kto takie dane posiada lub jednostek administracji publicznej, które takie dane mogą ustalić”.

Niezwykle istotne są także zmiany określające na nowo zasady dopuszczalności stosowania izolacji lub kwarantanny. Projektodawca słusznie rozszerzył możliwość zastosowania środków tego rodzaju w taki sposób, aby były one dopuszczalne nie tylko – jak to ma miejsce obecnie – w przypadku „osób z objawami choroby zakaźnej dotychczas nierozpoznanej w kraju” lub osób zdrowych, „które pozostawały w styczności z chorymi na choroby zakaźne”, ale także w znacznie szerszym zakresie: wobec każdej osoby zakażonej lub chorej na chorobę zakaźną albo osoby podejrzanej o zakażenie lub chorobę zakaźną, jak też tej, która miała styczność ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego. 

Przedmiotowa zmiana służy wyeliminowaniu niebezpiecznej luki prawnej, która faktycznie ogranicza możliwość podejmowania wskazanych działań w przypadku ponownego wystąpienia bardzo niebezpiecznych chorób zakaźnych tylko dlatego, że przypadki zakażenia tymi chorobami miały miejsce już wcześniej na terenie naszego kraju (np. dżuma, cholera, ospa prawdziwa). To właśnie propozycje tego typu, odnoszące się bezpośrednio do procedur zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych, są największą wartością niniejszej nowelizacji.

Niemniej jednak należy pamiętać, że projekt zawiera także szereg przepisów o charakterze dostosowawczym, jak choćby zmianę źródła finansowania zadań wykonywanych przez stacje sanitarno-epidemiologiczne w związku z obowiązującą od początku 2010 r. zmianą podległości organizacyjnej. Projektodawca postanowił o finansowaniu tych zadań z części budżetu państwa pozostającej w dyspozycji wojewodów. 

Ponadto warto zwrócić uwagę na nowelizowane brzmienie art. 5 ustawy, określającego katalog obowiązków, jakie mogą być nałożone w związku z koniecznością przeciwdziałania chorobom zakaźnym na osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Nowelizacja ma w tym miejscu wymiar porządkująco-redakcyjny. Przedstawiony w projekcie ustawy przepis nie formułuje więc nowych obowiązków, ale jego niekwestionowaną zaletą jest zebranie w jednym miejscu norm, które były dotychczas rozproszone.

W pewnym sensie odrębną grupę stanowią przepisy projektu ustawy odnoszące się do ochrony danych osobowych. Rozwiązania zapisane w niniejszym przedłożeniu przewidują w tym zakresie na przykład wyraźne wskazanie podmiotów, które są uprawnione do przetwarzania danych osobowych uzyskanych w celu sprawowania nadzoru epidemiologicznego, zapobiegania zakażeniom i chorobom zakaźnym oraz ich zwalczania, a także w celu nadzoru nad realizacją związanych z tym obowiązków przez osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przykładem może być tutaj proponowane brzmienie art. 5 ust. 4 projektu ustawy. 

Ponadto zapisane w projekcie rozwiązania w zakresie przetwarzania danych osobowych oparte zostały na zasadzie proporcjonalności i adekwatności. Dotyczy to w szczególności przypadków, w których konieczne jest współdziałanie pomiędzy poszczególnymi służbami sanitarnymi. W tym zakresie przytoczyć wypada art. 24 ust. 2 projektu ustawy, przesądzający o fakultatywności wymiany pomiędzy poszczególnymi służbami danych osobowych osób chorych lub zakażonych.

Wysoka Izbo, zmiany przedstawione w niniejszym projekcie są liczne i odnoszą się do bardzo wielu aspektów. Uważam jednak, że można określić dla nich wspólny mianownik. Jest on tożsamy z ogólnym celem nowelizowanej ustawy, jakim jest zapobieganie chorobom zakaźnym u ludzi oraz zwalczanie takich chorób. Dlatego też pragnę zarekomendować paniom i panom senatorom poparcie przedstawionego projektu ustawy. 

Dziękuję za uwagę.


Okręg wyborczy nr 51 (OKW Opole)
Kandydat Komitetu Wyborczego Platforma Obywatelska RP
E-mail: ryszard@knosala.com
WWW: http://knosala.com
Poseł V kadencji, senator VII kadencji
Urodził się 8 sierpnia 1949 r. w Opolu.

W 1974 r. ukończył studia na Wydziale Mechanicznym Technologicznym Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W 1981 r. uzyskał stopień doktora nauk technicznych na tej samej uczelni, a w1989 r. – doktora habilitowanego w Technische Universität Dresden. W 1996 r. otrzymał tytuł profesora.

Jest nauczycielem akademickim. W latach 1974–2001 pracował na Politechnice Śląskiej, zajmując stanowiska od asystenta do profesora zwyczajnego. W okresie 1990–1992 wykładał w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Opolu, a w latach 1997–2006 – na Politechnice Opolskiej.

Od 2008 r. jest dyrektorem Instytutu Innowacyjności Procesów i Produktów tej uczelni. Zainicjował utworzenie Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej (PWSZ) w Nysie w 2001 r., której był rektorem do 2008 r. Od 1976 do 1979 r. pracował jako projektant w Biurze Projektów Przemysłu Hutniczego BIPROHUT. W latach 1992–1999 był sekretarzem naukowym w Centrum Mechanizacji Górnictwa KOMAG w Gliwicach. Od 1999 do 2001 r. pełnił funkcję doradcy ds. gospodarczych wojewody opolskiego.

Jest prezesem Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją i Stowarzyszenia „Na ratunek Jeziorom Turawskim”. Pełni funkcję przewodniczącego Komitetu Inżynierii Produkcji Polskiej Akademii Nauk.

W Sejmie V kadencji był członkiem Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Rozwoju Przedsiębiorczości. W Senacie VII kadencji pracował w Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Środowiska.

Należy do Platformy Obywatelskiej RP, jest członkiem Rady Regionu Opolskiego tej partii.

Jest żonaty, ma dwoje dzieci.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz